Hydro-elektrische energie is de energie die opgewekt kan worden uit waterkracht. Door stromend of vallend water langs een waterrad te laten lopen, wordt dit rad in beweging gebracht. In gebieden met veel bergen is er in rivieren een grote stoomsterkte aanwezig. De stroomsnelheid van het water is kinetische energie die omgezet kan worden in elektriciteit. Als er minder hoogteverschil is of er tijdelijk weinig neerslag valt in een gebied is de stoomsterkte kleiner en dus is er minder kinetische energie om elektriciteit op te wekken. Om toch een waterrad te laten draaien, bouwt men vaak stuwdammen. Zo wordt een groot hoogte verschil gecreëerd. Door het water vanaf grote hoogte naar beneden te laten vallen (waterverval) krijgt het water potentiële energie of valenergie. Hiervoor hoeft niet altijd een kunstmatige stuwdam gebouwd te worden, een natuurlijke waterval kan ook voor veel potentiële energie zorgen.
De stuwdam en hydro-electrische energie
Een stuwdam blokkeert de waterstoom van een rivier zodat er voor de dam een groot stuwmeer ontstaat. Achter de dam loopt de rivier, op vele meters lager, verder. Een stuwdam heeft twee functies. Allereerst het creëren van waterverval en daarmee potentiële energie. En ten tweede zorgt een dam ook voor een gelijkmatige aanvoer van water in de waterkrachtcentrale, dit kan doordat de dam voor een grote watervoorraad zorgt (het stuwmeer).
De waterkrachtcentrale
Het belangrijkste onderdeel van een waterkrachtcentrale zijn de turbines in de vorm van waterraderen. Gekoppeld aan een generator wordt hier de daadwerkelijke elektrische energie opgewekt. Er zijn natuurlijk nog meer onderdelen nodig om een waterkrachtcentrale goed te laten werken. De inlaat zorgt ervoor dat er een constante hoeveelheid water vanuit het stuwmeer langs de turbine wordt geleid. De overloop zit in de dam en zorgt ervoor dat de maximale hoeveelheid water in het stuwmeer niet overschreden wordt. Door de overloop hebben eventuele vloedgolven geen invloed op de waterkrachtcentrale. Als het water de turbines is gepasseerd stoomt het achter de dam weer terug de rivier in. Door de nauwkeurige regulering van het water wordt er in de centrale een vrij constante hoeveelheid Hydro-elektrische energie opgewekt. Water is een vrijwel onuitputtelijke energiebron.
Nadelen Hydro-electrische energie
Ondanks dat het opwekken van Hydro-elektrische energie geen uitstoot van broeikassen tot gevolg heeft, zitten er toch enkele nadelen voor het milieu aan deze techniek.Vooral het ecosysteem van de rivier waar een dam in geplaats is heeft er onder te lijden. Vissen die in de rivier leven kunnen de dam niet passeren waardoor ze bijvoorbeeld niet meer in hun broedgebieden kunnen komen. Als oplossing voor dit probleem worden er vaak inlaat roosters in de dam gebouwd waar kleine vissen door heen kunnen. Maar ook dit lost het probleem niet geheel op, omdat de vissen na het passeren van de dam in de ronddraaiende turbines kunnen komen.Ook de veranderde stroming in de rivier, als gevolg van het plaatsen van een dam, kan nadelige gevolgen hebben voor het ecosysteem in de rivier.